ทำความรู้จักกับอาการตื่นตระหนก (Panic Attack)
อาการและสัญญาณ
ในระหว่างที่เกิดการตื่นตระหนก บุคคลอาจประสบกับอาการต่างๆ ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ซึ่งอาจเป็นเรื่องที่น่าตกใจอย่างยิ่ง และมีความแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล
อาการทางร่างกาย
หัวใจเต้นเร็วหรือใจสั่น (Rapid, Pounding Heart Rate): รู้สึกว่าหัวใจเต้นแรงและเร็วผิดปกติ เหมือนจะทะลุออกจากหน้าอก
เจ็บหน้าอกหรือแน่นหน้าอก (Chest Pain or Tightness): อาการนี้อาจทำให้เข้าใจผิดว่าเป็นอาการหัวใจวายได้ รู้สึกเหมือนมีอะไรมารัดแน่นที่หน้าอก
หายใจลำบากหรือรู้สึกเหมือนสำลัก (Shortness of Breath or Smothering Sensation): รู้สึกหายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม หรือรู้สึกแน่นในลำคอ มักจะหายใจถี่และตื้น
เหงื่อออกมาก ตัวสั่น หรือรู้สึกร้อน/หนาววาบ (Sweating, Chills, or Hot Flashes): มีเหงื่อออกมากผิดปกติ หรือรู้สึกหนาวสั่น/ร้อนวูบวาบไปทั้งตัว
วิงเวียนศีรษะ หน้ามืด หรือรู้สึกเบาหวิว (Dizziness or Lightheadedness): รู้สึกไม่มั่นคง หรือเหมือนกำลังจะวูบหมดสติ
สั่นหรือตัวสั่น (Trembling or Shaking): ร่างกายหรืออวัยวะต่างๆ มีอาการสั่น
คลื่นไส้หรือปวดท้องไม่สบาย (Nausea or Abdominal Distress): รู้สึกไม่สบายท้อง คลื่นไส้ หรือท้องไส้ปั่นป่วน
อาการชาหรือรู้สึกซ่าๆ ที่ปลายมือปลายเท้า (Numbness or Tingling): โดยเฉพาะที่นิ้วมือและนิ้วเท้า
อาการทางจิตใจ
กลัวการสูญเสียการควบคุม (Fear of Losing Control): กลัวอย่างรุนแรงว่าจะเสียสติ หรือไม่สามารถควบคุมความคิดและการกระทำของตนเองได้
รู้สึกเหมือนกำลังจะตาย (Sense of Impending Doom or Death): มีความรู้สึกรุนแรงว่าอันตรายกำลังจะมาถึงทันที หรือตนเองกำลังจะเสียชีวิต
ความรู้สึกไม่จริง (Derealization) หรือความรู้สึกแยกจากตนเอง (Depersonalization): รู้สึกว่าสิ่งรอบตัวไม่เป็นความจริง (หรือโลกดูแปลกไป) หรือรู้สึกเหมือนกำลังมองดูตัวเองจากภายนอก
ความแตกต่างระหว่าง Panic Attack และ Panic Disorder
การตื่นตระหนก (Panic Attack) เป็นเพียงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นครั้งเดียวหรือเป็นครั้งคราว การเคยเกิดอาการเพียงครั้งเดียวในช่วงที่ตึงเครียดถือเป็นเรื่องปกติ
โรคตื่นตระหนก (Panic Disorder) จะได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นภาวะทางสุขภาพจิต เมื่อบุคคลมีอาการตื่นตระหนกที่เกิดขึ้นซ้ำๆ และไม่คาดคิด พร้อมกับความกังวลต่อเนื่องอย่างน้อยหนึ่งเดือน เกี่ยวกับการเกิดอาการอีกครั้ง และการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอย่างมีนัยสำคัญ เพื่อหลีกเลี่ยงไม่ให้เกิดการตื่นตระหนกซ้ำ
วิธีหลีกเลี่ยงและสิ่งที่ควรทำ
วิธีหลีกเลี่ยง
แม้ว่าการป้องกันโรคตื่นตระหนกโดยสมบูรณ์อาจเป็นเรื่องยาก แต่คุณสามารถลดความถี่และความรุนแรงของอาการได้โดย:
ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ (Regular Exercise): ช่วยลดระดับฮอร์โมนความเครียด
ลดการใช้สารกระตุ้น (Reduce Stimulants): เช่น คาเฟอีน แอลกอฮอล์ และนิโคติน เพราะอาจกระตุ้นหรือทำให้อาการแย่ลง
ฝึกการหายใจเป็นประจำ (Practice Breathing Exercises): การฝึกหายใจเข้าออกลึกๆ อย่างช้าๆ เป็นประจำทุกวันจะช่วยให้ระบบประสาทสงบลง
นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ (Prioritize Sleep): การนอนหลับที่เพียงพอช่วยในการควบคุมอารมณ์
สิ่งที่ควรทำเมื่อเกิดอาการ
ขอความช่วยเหลือ (Seek Help): หากอาการเหล่านี้เกิดขึ้นบ่อยและส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน อย่าลังเลที่จะปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตหรือแพทย์ การขอความช่วยเหลือไม่ใช่จุดอ่อน แต่เป็นจุดเริ่มต้นของความเข้มแข็ง
National Institute of Mental Health (NIMH): Panic Disorder: What You Need to Know. [Link: Use the actual link from the search result, e.g.,