อาการนอนไม่หลับ (Insomnia)
ทำความเข้าใจ “โรคนอนไม่หลับ” และวิธีรับมือ
การนอนไม่หลับเป็นปัญหาที่ซับซ้อนกว่าที่คิด และเป็นความผิดปกติของวงจรการนอนหลับที่ส่งผลกระทบอย่างมากต่อคุณภาพชีวิต ผู้เชี่ยวชาญได้แบ่งโรคนอนไม่หลับออกเป็น 3 ประเภทหลัก ได้แก่:
นอนหลับยาก: ไม่สามารถหลับได้ทันทีเมื่อถึงเวลานอน ต้องใช้เวลานานกว่าจะหลับได้
นอนไม่ต่อเนื่อง: สามารถหลับได้ในตอนแรก แต่จะตื่นขึ้นมากลางดึกบ่อย ๆ และบางครั้งก็ไม่สามารถกลับไปนอนต่อได้
นอนหลับไม่สนิท: แม้จะนอนหลับไปแล้ว แต่กลับรู้สึกเหมือนไม่ได้นอนหลับพักผ่อนเลย
ผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับอาจประสบกับอาการเหล่านี้เพียงอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือทั้งหมดพร้อมกัน ซึ่งจะส่งผลเสียต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ทำให้เกิดอาการอ่อนเพลีย ปวดศีรษะ ไม่มีสมาธิ และง่วงซึมตลอดเวลา
สาเหตุของการนอนไม่หลับ
สาเหตุของโรคนอนไม่หลับมีหลายปัจจัย ทั้งจากปัจจัยภายนอกและภายในร่างกาย (Mayo Clinic, 2023)
ปัจจัยทางสภาพแวดล้อม: อุณหภูมิในห้องนอน แสงและเสียงรบกวนจากภายนอก รวมถึงความสบายของเตียงและพื้นที่นอนสามารถส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับได้
ปัจจัยทางสุขภาพกาย: อาการเจ็บป่วย เช่น ปวดท้อง ปวดศีรษะ อาการไอ หรือปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้นอนหลับได้ยาก
ปัจจัยทางสุขภาพจิต: ความเครียดจากความวิตกกังวลหรือภาวะซึมเศร้า รวมถึงความรู้สึกสิ้นหวังหรือไร้ค่าล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่รบกวนการนอนหลับ
ปัจจัยด้านพฤติกรรมและการใช้ชีวิต: พฤติกรรมการดื่มแอลกอฮอล์ กาแฟ หรือการสูบบุหรี่ รวมถึงการใช้ยาบางชนิด ก็ส่งผลต่อการนอนได้ นอกจากนี้ การรับประทานอาหารมากเกินไปก่อนนอน หรือการทำงานที่มีตารางการนอนไม่แน่นอน (เช่น พยาบาลหรือเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย) ก็ทำให้วงจรการนอนหลับผิดปกติได้เช่นกัน
เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์?
หากคุณประสบปัญหาการนอนไม่หลับบ่อยครั้ง (มากกว่าสามวันต่อสัปดาห์ติดต่อกันนานกว่าหนึ่งเดือน) นั่นอาจเป็นสัญญาณที่ต้องได้รับการดูแลอย่างจริงจัง การนอนหลับไม่เพียงพอไม่เพียงแต่ส่งผลเสียต่ออารมณ์ สมาธิ และความทรงจำ แต่ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพร้ายแรง เช่น โรคความดันโลหิตสูงและโรคหัวใจและหลอดเลือด (American Heart Association, 2023)
การปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตเป็นทางออกที่ดีที่สุด แพทย์จะซักถามเกี่ยวกับรูปแบบการนอนและอาการทางสุขภาพจิต เพื่อวินิจฉัยและวางแผนการรักษาที่เหมาะสม การดูแลรักษาอย่างทันท่วงทีจะช่วยป้องกันปัญหาสุขภาพที่ร้ายแรงในอนาคตและช่วยให้คุณกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นได้
References
Cleveland Clinic – Insomnia overview: http://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12119-insomnia Cleveland Clinic
Sleep Foundation – Types and diagnosis of insomnia: https://www.sleepfoundation.org/insomnia/types-of-insomnia Sleep Foundation
Mayo Clinic – Symptoms and causes of insomnia: http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/insomnia/symptoms-causes/syc-20355167 Mayo Clinic
American Heart Association – Insomnia and heart health: https://www.heart.org/en/health-topics/sleep-disorders/insomnia www.heart.org
PubMed (PMC) – Insomnia and risk of cardiovascular disease: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5577359/ PMC